به گزارش مجله خبری نگار،سیستیت (sis-TIE-tis) اصطلاح پزشکی برای التهاب مثانه است. التهاب زمانی است که قسمتی از بدن شما متورم و داغ باشد. همچنین میتواند دردناک باشد.
در بیشتر مواقع، سیستیت زمانی اتفاق میافتد که عفونت ناشی از باکتری وجود داشته باشد. به این عفونت مجاری ادراری (UTI) میگویند. ابتلا به عفونت مثانه میتواند دردناک و آزاردهنده باشد. اگر عفونت به کلیههای شما سرایت کند، میتواند به یک مشکل جدی برای سلامتی تبدیل شود.
سیستیت همچنین ممکن است در واکنش به برخی داروها یا پرتودرمانی رخ دهد. مواردی که گاهی مثانه را تحریک میکنند، مانند محصولات بهداشتی، ژله اسپرم کش یا استفاده طولانی مدت از کاتتر نیز میتوانند منجر به التهاب مثانه شوند. سیستیت همچنین میتواند به عنوان عارضه یک بیماری دیگر رخ دهد.
درمان معمول سیستیت ناشی از باکتری، مصرف داروهای آنتی بیوتیکی است. درمان سایر انواع سیستیت به علت آن بستگی دارد.
پزشکان عفونت مکرر را به عنوان سه عفونت جداگانه اثبات شده در یک سال یا دو مورد در شش ماه تعریف میکنند. در بسیاری از موارد هیچ دلیل آشکاری وجود ندارد که یک زن دچار حملات مکرر سیستیت شود.
تعدادی گزینه درمانی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. این ممکن است درمان سریع هر دوره با یک دوره کوتاه آنتی بیوتیک، یک دوز کم منظم آنتی بیوتیک طولانی مدت، یا مصرف یک دوز آنتی بیوتیک بعد از رابطه جنسی (اگر به نظر میرسد رابطه جنسی باعث ایجاد دورههای سیستیت میشود) باشد.
بدن شما دفاعی برای جلوگیری از ایجاد سیستیت توسط میکروبها (باکتری ها) دارد. مخاط اطراف واژن و دهانه مجرای ادرار کمی اسیدی است که از تکثیر باکتریها جلوگیری میکند. اگرچه باکتریها ممکن است در ادرار رشد کنند، اما مثانه خود را به طور منظم تخلیه میکنید که ادرار را خارج میکند. همچنین، سلولهایی که مجرای ادرار و مثانه شما را پوشانده اند در برابر باکتریها مقاومت دارند.
در بیشتر موارد، هیچ دلیل آشکاری برای بازگشت سیستیت وجود ندارد. معمولاً هیچ مشکلی در مثانه یا سیستم دفاعی (ایمنی) شما وجود ندارد که بتوان آن را شناسایی کرد. ممکن است تغییر جزئی در توانایی بدن برای مقاومت در برابر باکتریهایی که وارد مثانه میشوند و باعث عفونت میشوند وجود داشته باشد. تغییر جزئی در سیستم دفاعی بدن ممکن است تعادل را به نفع باکتریها برای ایجاد عفونت تغییر دهد. (به همین ترتیب، برخی افراد بیشتر در معرض سرماخوردگی، گلودرد و ... به نظر میرسند).
برای برخی از زنان، یکی از موارد زیر ممکن است باعث ایجاد سیستیت شود:
• مشکلات مثانه یا کلیه ممکن است منجر به عفونت بیشتر شود. به عنوان مثال، سنگ کلیه، یا شرایطی که باعث تجمع ادرار و تخلیه مناسب آن نمیشود. در صورت مشکوک بودن به مشکل، پزشک ممکن است آزمایشاتی را ترتیب دهد.
• داشتن رابطه جنسی احتمال ابتلا به سیستیت را در برخی از زنان افزایش میدهد.
• انتخاب روش پیشگیری از بارداری: استفاده از دیافراگم و اسپرم کش ممکن است سیستیت را بیشتر کند.
• هورمون ها: واژن، مثانه و مجرای ادرار به ماده شیمیایی (هورمون) به نام استروژن پاسخ میدهند. پس از یائسگی، زمانی که سطح استروژن در بدن کاهش مییابد، بافتهای این اندامها نازکتر، ضعیفتر و خشکتر میشوند. این تغییرات میتواند خطر ابتلا به سیستیت مکرر را افزایش دهد. سیستیت نیز در دوران بارداری به دلیل تغییرات در دستگاه ادراری شایعتر است.
متأسفانه هیچ مدرکی مبنی بر اینکه تغییر سبک زندگی واقعاً به جلوگیری از سیستیت کمک میکند وجود ندارد. به طور سنتی، پزشکان نوشیدن مقدار زیادی مایعات برای دفع میکروبها (باکتری ها) و نوشیدن آب زغال اخته را توصیه میکنند. با این حال، هیچ مدرکی وجود ندارد که این تفاوت ایجاد کند.
محققان همچنین در حال مطالعه اثرات پروبیوتیکها بر پیشگیری از سیستیت هستند، اما در حال حاضر شواهد کافی برای دانستن اینکه آیا آنها نیز مفید هستند یا خیر وجود ندارد. تغییرات دیگر، مانند نحوه تمیز کردن خود و پوشیدن لباس زیر نیز تفاوتی ایجاد نکرده است.
معمولاً برای درمان حملات سیستیت مکرر به داروهای آنتی بیوتیکی نیاز است. اگر علائم شما خفیف است، معمولاً توصیه میشود که منتظر نتایج آزمایش ادرار خود باشید تا ببینید با کدام آنتی بیوتیکها باید درمان شوید. با این حال، اگر علائم شما زیاد است، باید آنتی بیوتیک را بدون هیچ تاخیری شروع کنید.
برای برخی از زنان مقداری آنتی بیوتیک تجویز میشود تا در حالت آماده باش باشند. پس از آن میتوانید به محض شروع علائم، دوره سیستیت را بدون نیاز به صبر کردن برای مراجعه به پزشک درمان کنید. یک دوره سه روزه آنتی بیوتیک درمان معمول برای هر دوره سیستیت است. آنتی بیوتیکهایی که معمولا مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از تری متوپریم و نیتروفورانتوئین.
در حالت ایدهآل، باید قبل از شروع مصرف هر گونه آنتیبیوتیک، یک نمونه ادرار میان جریان (MSU) برای ارسال به آزمایشگاه انجام دهید. اگر علائم در عرض چند روز برطرف نشد یا بدتر شد، باید به پزشک مراجعه کنید.
این بدان معناست که دوز پایین آنتی بیوتیک را به طور منظم مصرف کنید. یک دوز در هر شب معمولاً تعداد حملات سیستیت را کاهش میدهد. معمولاً یک دوره شش ماهه آنتی بیوتیک داده میشود.
اگر به طور منظم آنتی بیوتیک مصرف کنید، ممکن است همچنان حملات سیستیت داشته باشید، اما دورهها باید بسیار کمتر باشد. اگر یک حمله رخ دهد، معمولاً توسط یک میکروب (باکتری) ایجاد میشود که به آنتی بیوتیکی که شما به طور مرتب مصرف میکنید مقاوم است. نمونه ادرار برای بررسی اینکه کدام باکتری باعث بروز سیستیت میشود، لازم است. سپس ممکن است نیاز به تغییر موقت به یک آنتی بیوتیک دیگر داشته باشید.
اگر یائسگی را پشت سر گذاشته اید و آخرین دوره طبیعی خود را داشته اید (پس از یائسگی)، سطح هورمونهای شما کاهش مییابد. همانطور که قبلا توضیح داده شد، این منجر به تغییراتی در واژن و مجرای ادرار میشود که میتواند شانس ابتلا به سیستیت مکرر و همچنین مشکلات دیگری مانند خشکی و رابطه جنسی دردناک را افزایش دهد.
نشان داده شده است که استروژن واژینال تعداد دفعات سیستیت را در زنان یائسهای که به سیستیت مکرر مبتلا میشوند کاهش میدهد. با این حال، به اندازه مصرف منظم آنتی بیوتیکها موثر نیست. این قرص معمولاً به صورت قرص استرادیول که در شب دو بار در هفته وارد واژن میشود یا به صورت حلقهای که به طور مداوم استرادیول آزاد میکند و هر بار سه ماه در واژن میماند مصرف میشود. حتی در زنان یائسه که هیچ یک از علائم دیگر واژن را ندارند، میتواند کمک کند.
برخی از زنان در عرض یک روز یا بیشتر پس از رابطه جنسی مستعد ابتلا به سیستیت هستند. این ممکن است تا حدی به دلیل حرکات حین رابطه جنسی باشد که ممکن است میکروبها (باکتری ها) را به داخل مثانه هل دهند.
همچنین ممکن است آسیب جزئی به لوله خروجی ادرار (مجرای ادرار) وارد شود. این آسیب جزئی باعث رشد باکتریها میشود. اگر واژن در حین رابطه جنسی خشک باشد این احتمال بیشتر است. در صورت استفاده از اسپرم کشها یا ضد بارداریهای دیافراگمی، مخاط طبیعی داخل و اطراف واژن نیز ممکن است ناراحت شود. موارد زیر ممکن است احتمال ایجاد سیستیت پس از رابطه جنسی را کاهش دهد:
– بعد از رابطه جنسی، برای تخلیه مثانه به توالت بروید.
– اگر واژن شما خشک است، در حین رابطه جنسی از ژل روان کننده استفاده کنید.
– ثابت شده است که مصرف یک دوز آنتی بیوتیک در عرض دو ساعت پس از رابطه جنسی، احتمال ابتلا به سیستیت را کاهش میدهد، اگر مستعد ابتلا به آن بعد از رابطه جنسی هستید.
– از اسپرم کشها و یا دیافراگم برای پیشگیری از بارداری استفاده نکنید. برای مشاوره در مورد سایر اشکال پیشگیری از بارداری به پزشک خود مشورت کنید.
منبع:اینفو